जाणीव…..
आपल्या खोल गळ्याच्या topचा गळा खोलच कसा राहील ह्याकडे जागरूकतेने लक्ष देत इतरांचे लक्ष वेधणारी कानाला इयरफोन लावलेली एक आकर्षक तरुणी, एक सहा फूट उंच साधारण चौतीस कंबर असलेला पिळदार शरीराचा trim फिट शर्ट घातलेला फोनमध्ये तोंड खुपसून बसलेला टायवाला राजबिंडा तरुण, एक काळा जाड फ्रेमचा चष्मा लावलेला लांब वाढलेल्या कुरळ्या केसांचा बुचडा बांधलेला दाढीवाला क्रिएतिव्ह वाटणारा शोर्ट आणि टीशर्ट ल्यालेला जाडे इंग्रजी पुस्तक वाचणारा मिडीयावाला, शोर्ट स्कर्ट घालून आपल्या गोर्या मांसल पोटरीवरील फुलपाखराचा tattoo सर्वांना दाखवत म्यनिक्युअर करून नेलआर्ट केलेल्या आपल्या लांबसडक सुंदर बोटात धरलेल्या आयफोन 6 वरून आपल्या खास व्यक्तीच्या कानात स्वीट नथिंग सांगत असलेली एक मेनका, खिडकीतून बाहेर पहात मंद हसणारी एक सावळी प्रेग्नंट ख्रिश्चन मुलगी, ढगळ पण स्मार्ट शर्ट प्यांट घातलेली एक पन्नाशीतील नो नोंसेंस टाईप सेक्रेटरी छाप पारशी aunty, हिरे किंवा शेयर बाजारातील पास्तीशितले रजनिगंधाच्या डब्यातून मधेच प्लास्टिकच्या चमच्याने “सोपारी” तोंडात टाकणारे आणि tab मोबाईल म्हणून वापरणारे अंगठी, चेन आणि पोची धारक बटबटीत कपड्यातले दोन गुज्जू भाय, on the way back home टपरवेयरच्या डब्यातील सफरचंदाच्या फोडी फोर्कने खाणार्या, डाव्या हाताच्या मुठीचा संत्र्याच्या बिया थुंकायला dustbin सारखा वापर करणाऱ्या शेवग्याच्या शेंगेसारख्या दोन शीडशिडीत आकर्षक हेल्थ कॉन्शस ललना, साठीच्या जवळपासचे दोन उच्चभ्रू आजोबा, इतर काही मोजके जे माझ्या मागे असल्याने न दिसणारे आणि मी! बेचाळीस आसन संख्येच्या वोल्वो बस मध्ये आपापल्या सामानाला देखिल एक सीट देऊन दोन तास आणि 30 किलोमीटरसाठी चौपट पैसे मोजून रिलॅक्सेशन विकत घेतलेले आम्ही मोजके पंधरा ते अठरा सुखी जीव! मुंबईच्या लोकल ट्रेनचा जीवघेणा गुदमरवणारा प्रवास, रस्त्यावरील प्रदूषण आणि ट्राफिक मधून दहाच्या स्पीडने गाडी चालवून होणारी पायाची वाताहात ह्यापासून भरपूर दमड्या मोजून स्वत:ची सुटका करून घेतलेले नशीबवान!
एकदा बसचा ओटोमेटीक दरवाजा बंद झाला, सीटवर बसल्यावर थंड एसीचा झोत अंगावर आला कि बाहेरचे आवाज, धूळ, धूर ह्यापासून दूर असलेलं एक छोटस थंडगार विश्व तयार होत. मध्ये फक्त काच. त्या काचेपलीकडे पोटाची खळगी भरण्यासाठी जीवघेण्या तणावाखाली अविरत प्रवास करणार्या गर्दीतील असंख्य अंडर प्रिव्हिलेज्ड प्रवाहपतीतांचे धूळ, धूर आणि गर्दीने माखलेले, घामाने भिजलेले दमट जग! काचेच्या थंड विश्वातील अनेकांना LS वाटणारे! ह्या काचेच्या आतील कचकड्याच्या HS विश्वातील समस्त मंडळी काचेपलीकडील जगाकडे कुत्सित कटाक्ष टाकून झाला की आपल्या सुबत्तेच प्रदर्शन करणार्या ग्याजेटस्मध्ये हरवून जातात. आतल्या थंडाव्यात गोठुन जातात!
इतक्यात एका स्टॉपवर बस थांबते. टेरीकॉटचा कॉलरजवळ विरलेला चौकडीचा शर्ट आणि त्यावर म्याच न होणाऱ्या निळसर राखाडी प्यांटखाली पायलचे स्लीपर घातलेला, दाढीचे काळे पांढरे खुंट वाढलेला, हातात कुठल्यातरी दुकानाची, खूप वापरल्याने त्यावर छापलेले नाव दिसेनासे झालेली प्लास्टिकची पिशवी गुंडाळून हातात घेतलेला, unkept केसांचा एक माणूस…. दोन पोरे आणि संसाराच्या ओझ्याने अकाली थकलेली, अनेक महिन्यात साध्या आयब्रो आणि अप्पर लीप सुद्धा न केलेली, गजरा सुकलेल्या तेलकट वेणीतून सुटलेले अस्ताव्यस्त केस हातातील डाग पडलेली शबनम ब्याग आणि मुलांमुळे सांभाळता न येणारी, भुलेश्वर किंवा लालबागमधील एखाद्या दुकानातून काही वर्षांपूर्वी विकत घेतलेली विटकी साडी आणि त्यावर कळकट ब्लाउज घातलेली त्याची कृश बायको आणि एकाच ताग्यातून शिवलेले सेम शर्ट आणि सेम चड्डी घातलेले, मळक्या हातात पाच रुपयाच्या कुरकुरेचे पाऊच धरलेले त्यांचे दोन लहान मुलगे चढतात! आतले HS आपल्या शेजारच्या सीटवरील आपली ब्याग जरा पसरवून ठेवतात. ड्रायव्हर जोरात बस सुरु करतो. त्या झटक्याने ते चौघे हडबडतात…सीटचा आधार शोधतात…ओशाळतात! मांसल पोटरीवर फुलपाखरूवाली नाकाला रुमाल लावते. ते चौघे सर्वांच्या तुच्छ आणि आश्चर्यकारक नजरा झेलत शेवटच्या, रेअर इंजिनच्या जवळील, लेग स्पेस नसलेल्या रिकाम्या ठेवलेल्या सीटवर बसतात. आपल्या थंड विश्वात झालेल्या ह्या दमट LS खळबळीमुळे त्रस्त झालेले HS एकमेकांकडे भुवया उंचावून मनातल्या मनात “what the hell” असे म्हणत पहातात. काही परत आपल्या हायबरनेशन मध्ये जातात तर काही शेवटच्या रांगेकडे जाणर्या कंडक्टरवर नजर ठेवून पुढे काय मजा होते ह्याची वाट पहातात.
कंडक्टर त्या माणसाकडे जातो. तो माणूस “दोन फुल दोन हाफ बेहेराम बाग” सांगतो. ह्या बस मध्ये हाफ तिकीट नाही ह्याची कंडक्टर त्याला जाणीव करून देतो. तो माणूस आश्चर्याने एकदा कंडक्टर आणि एकदा बायकोकडे पहातो. “बर चार फुल बेहेराम बाग द्या”. कंडक्टर अविश्वासाने त्याच्याकडे पहात तिकीट फाडायाच्या आधी त्याला “चारशे चाळीस” असे सांगतो. त्या माणसाचा कानावर विश्वास बसत नाही. एव्हाना सर्व HS आपापले हायबरनेशन बाजूला ठेवून त्या थंडीतल्या मजेची मजा घेत असतात!
तो माणूस “अहो चोवीस रुपये तिकीट आहे ना? मग चार फुलचे 96!” कंडक्टर “अहो भाऊ ही पेशल बस आहे. एशी! एक तिकीट 110 रुपये! काय करायचं बोला? देऊ का?” तो माणूस ओशाळून बायकोकडे पहातो. बायको शबनम ब्याग सांभाळत शांतपणे उठते. थंडाव्यात सुखावलेल्या, मजेत कुरकुरे चोखणार्या पोरांना ओढते. पोर वैतागतात. उठायला तयार होत नाहीत. ती दोन धपाटे हालते. पोर भोकाड पसरतात. काचेच्या आतल्या विश्वात गरीबीचा फुकटचा तमाशा सुरु होतो. सगळे HS कुत्सित हसत त्याचा आनंद लुटू लागतात. त्या बाईच्या डोळ्यांच्या कडा ओलावतात. नवरा कंडक्टरला सांगतो “पुढल्या स्टॉपवर उतरतो मास्तर. चुकून चढलो!” सगळे HS चोर पकडल्यासारखे त्यांच्याकडे पाहू लागतात. त्यांच्या नजरा त्या माणसाला आणि त्याच्या बायकोला मेल्याहून मेल्यासारखे करतात!
मी मागे जाउन कंडक्टरला पाचशे रुपये देतो. त्यांना तिकीट द्या सांगतो. तो माणूस आणि बाई नको नको म्हणत असतात. HS अचंब्याने तसेच शोमध्ये विघ्न आणल्याने बर्याचश्या रागाने माझ्याकडे पहात असतात. मी त्या पोरांच्या डोक्यावरून हात फिरवतो. त्या माणसाच्या खांद्यावर हात ठेवून त्याला बसवतो. कंडक्टर उरलेले पैसे देऊन माझ्याकडे पाहून स्मित करतो! सगळे HS चरफडत परत हायबरनेशनमध्ये जातात. आतले विश्व त्या चौघांना सामावून घेऊन परत गोठून जाते! आतल्या HSच्या जाणीवांसारखे!
मला मात्र काचेबाहेर दिसणाऱ्या गिरगाव चौपाटीवर, मावळणार्या सूर्याच्या साक्षीने आठ आण्याची भेळ खात, हातात फुगा घेतलेले तीस बत्तीस वर्षांपूर्वीचे मी आणि माझा भाऊ आई बाबांबरोबर खेळताना दिसतात! एकदम bloody LS……मी डोळे पुसतो!
- व्हॅलेंटाईन डे- सर्व भाग (१ ते ६) एकत्र - February 18, 2024
- वारसा (भाग ७) - November 27, 2023
- वारसा (भाग ६) - October 30, 2023
खास ❤️